ทำความรู้จักกับเอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบ พร้อมแนวทางการรักษา

เอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบเป็นภาวะที่มีการอักเสบของเส้นเอ็นกลุ่มที่ใช้งานหมุนหัวไหล่ หรือส่วนต่อเนื่องของเส้นเอ็น เช่น กล้ามเนื้อ ภาวะนี้เกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยมีอาการแสดงคืออาการปวด มักจะเป็นมากขึ้น ถ้ามีการขยับข้อไหล่ในทิศทางที่เส้นเอ็นที่อักเสบใช้งาน ส่งผลต่อการเคลื่อนไหว ทำให้ใช้งานของข้อต่อได้น้อยลง   

สำหรับใครที่ปวดไหล่ หรือมีอาการคล้ายคลึงกับไหล่อักเสบ และอยากรู้ว่าควรทำอย่างไร บทความนี้ได้รวบรวมข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับเอ็นไหล่อักเสบ พร้อมด้วยวิธีการรักษา และแนวทางในการป้องกันมาให้อ่านกัน

อาการที่พบได้บ่อยเมื่อเอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบ

อาการเอ็นหัวไหล่อักเสบเป็นภาวะที่เกิดจากการใช้งานเส้นเอ็นบริเวณไหล่ซ้ำๆ หรือมีการใช้งานที่หนักเกินไป ไม่ว่าจะเป็น การยกของหนัก กระชาก หรือการออกกำลังกายที่ใช้ข้อไหล่มากๆ จนเกินขีดจำกัดของร่างกาย นอกจากนี้ การเกิดอุบัติเหตุ นับเป็นสาเหตุที่ทำให้ไหล่อักเสบได้เช่นกัน 

เมื่อเส้นเอ็นเกิดการอักเสบก็จะส่งผลให้เกิดอาการปวด บวม และตึงตามมา เมื่อขยับก็จะทำให้ความปวดทวีความรุนแรงขึ้น ทำให้ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้อย่างเต็มที่ กิจกรรมต่างๆ ที่เคยทำก็จะไม่คล่องตัวเหมือนเดิม เช่น ยกแขน หรือเอื้อมมือไปด้านหลัง ก็จะทำได้ลำบากมากขึ้น นอกจากนี้ ผู้ป่วยหลายรายยังมีปัญหาเรื่องอาการปวดขณะนอนอีกด้วย 

วิธีรักษาเอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบมีอะไรบ้าง

สำหรับวิธีการรักษาเอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบนั้นสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ การรักษาแบบอนุรักษ์นิยม และการรักษาแบบผ่าตัด แต่ใครจะได้รับการรักษาในรูปแบบใดนั้น ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์ โดยที่แพทย์จะเลือกการรักษาเอ็นหัวไหล่อักเสบที่เหมาะกับอาการของผู้ป่วยแต่ละรายมากที่สุด 

1. วิธีรักษาเอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบแบบอนุรักษ์นิยม

ส่วนใหญ่สำหรับผู้ป่วยเอ็นหัวไหล่อักเสบในขั้นแรก แพทย์จะแนะนำให้ลดการใช้งาน ประคบเย็น การใช้ยากินหรือยาทาเฉพาะที่ นอกจากนี้ ยังมีการฉีดยาสเตียรอยด์ รวมถึง การกายภาพบำบัด ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้

การใช้ยากินหรือยาทาเฉพาะที่

การใช้ยาถือเป็นการรักษาขั้นแรกที่แพทย์มักจะเลือก ซึ่งยาที่ใช้ก็จะมีด้วยกันหลายกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็น กลุ่มยาลดอาการปวด กลุ่มยาต้านการอักเสบ ยาคลายกล้ามเนื้อ หรือยาทาเฉพาะที่ โดยการใช้ยาควรอยู่ในคำแนะนำของแพทย์เท่านั้น ไม่ควรซื้อยามากินเอง หรือเพิ่ม / ลดขนาดยาเอง โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาโรคตับหรือโรคไตอาจจะต้องใช้ยาอย่างระมัดระวัง อีกทั้งควรคำนึงถึงอาการแพ้ยาร่วมด้วย

ฉีดยาสเตียรอยด์ลดการอักเสบเฉพาะที่

การสเตียรอยด์เป็นวิธีลดการอักเสบของเส้นเอ็น สำหรับวิธีนี้แพทย์จะเลือกใช้ก็ต่อเมื่อใช้ยาอื่นๆ แล้วไม่ได้ผล หรือผู้ป่วยมีอาการปวดรุนแรง จนไม่สามารถทนได้ จนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน 

กายภาพบำบัด

สำหรับผู้ป่วยที่มีปัญหาเอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบ การกายภาพบำบัดถือว่าเป็นวิธีการรักษาที่สำคัญมาก เพราะในช่วงที่เกิดการอักเสบของเส้นเอ็น จะปวด บวม การทำกายภาพบำบัดจะช่วยให้เส้นเอ็นลดการปวด บวม ได้ โดยใช้วิธีประคบเย็น และ ใช้อุปกรณ์อื่นๆ ช่วยในการบำบัด (Modalities) และเมื่ออาการอักเสบลดลง การบริหารเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของเส้นเอ็นก็จะยิ่งช่วยให้ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น

วิธีรักษาเอ็นหัวไหล่อักเสบโดยการผ่าตัด

ส่วนใหญ่ภาวะเอ็นหัวไหล่อักเสบสามารถรักษาได้ด้วยวิธีอนุรักษ์นิยม แต่ในบางกรณี้ เมื่อรักษาด้วยวิธีการต่างๆ ไปแล้ว แต่อาการยังไม่ดีขึ้น แพทย์จะส่งตรวจเพื่มเติม เช่น ภาพรังสี (X-Ray) หรือภาพจากคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) เพื่อวินิจฉัยภาวะที่อาจจำเป็นต้องผ่าตัดรักษา เช่น กระดูกหัวไหล่กดและเสียดสีกับเส้นเอ็น (Impingement) ภาวะหินปูนเกาะเส้นเอ็น (Calcific Tendinitis) หรือ พบเส้นเอ็นหัวไหล่ฉีกขาด (Rotator Cuff Tear) ร่วมด้วย 

เมื่อเอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบแล้วปล่อยทิ้งไว้จะส่งผลต่อร่างกายอย่างไร

ปัญหาเอ็นหัวไหล่อักเสบนั้นเกิดจากการใช้งานซ้ำๆ จนทำให้เกิดการอักเสบได้ง่าย หากปล่อยทิ้งไว้ไม่ทำการรักษา อาการก็อาจจะรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ จนพัฒนาไปเป็นเส้นเอ็นหมุนหัวไหล่ฉีกขาด ซึ่งอาจจะทำให้อาการปวดรุนแรงขึ้น อาจส่งผลให้เส้นเอ็นเส้นอื่นๆ ฉีกขาดลามไปด้วย ทำให้หัวไหล่อ่อนแรง ส่งผลให้การเคลื่อนไหวของข้อไหล่ผิดปกติ รบกวนการทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน หรือรบกวนการนอนหลับได้อีกด้วย

เปลี่ยนแปลงตัวเองอย่างไรไม่ให้เอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบ

สาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เกิดปัญหาเอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบมาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ใช้งานไหล่ในท่าเดิมซ้ำๆ ใช้งานกล้ามเนื้อบริเวณไหล่เกินตัว เช่น ยกหรือแบกของที่หนัก จนทำให้เกิดการอักเสบ ดังนั้น แนวทางในการป้องกันไหล่อักเสบควรเริ่มจากการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการใช้ชีวิต ดังนี้

• หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ต้องทำท่าเดิมซ้ำๆ 
• ไม่ยกของหนักเกินไป 
• ใช้ท่าทางในการยกของที่ถูกต้อง
• ออกกำลังกายให้สมวัยโดยมีผู้เชี่ยวชาญให้คำแนะนำ
• ยืด เหยียด บริหาร กล้ามเนื้อแขน และหัวไหล่อย่างสม่ำเสมอ

เส้นเอ็นหมุนหัวไหล่อักเสบเป็นภาวะที่พบได้บ่อย เกิดได้จากหลายสาเหตุ หากท่านมีอาการปวดรอบๆข้อไหล่ ไม่ว่าจากการใช้งานไหล่ในรูปแบบเดิมซ้ำๆ บาดเจ็บหลังจากออกกำลังกาย หรือจากอุบัติเหตุ  โดยที่อาการไม่ทุเลาภายใน 1-2 สัปดาห์ แนะนำให้พบแพทย์เพื่อประเมินอาการและทำการรักษาให้เหมาะสมกับโรค 

บทความโดย : นพ. เอกวิทย์ เกยุราพันธุ์ ศัลยแพทย์ชำนาญการด้านเวชศาสตร์การกีฬาและข้อไหล่