ข้อไหล่ติด อาการที่ใครก็เป็นได้ และรักษาหายได้ด้วยการปฏิบัติตัวที่ถูกวิธี

ไหล่ติด คืออาการเจ็บปวดบริเวณหัวไหล่ที่เกิดจากพิสัยในการขยับหัวไหล่ลดลง มักจะเจ็บในท่าทางที่ขยับหัวไหล่สุดไปในมุมในมุมหนึ่ง เช่น ไพล่หลังติดตะขอเสื้อใน เอื้อมมือหยิบของบนชั้นสูงๆ เมื่อขยับไหล่ไปเกินพิสัยที่ทำได้จึงมีอาการเจ็บเกิดขึ้น ผู้ป่วยที่ยังมีอาการไม่มากอาจจะมีอาการเจ็บเพียงท่าใดท่าหนึ่ง แต่หากอาการเป็นมากขึ้น พิสัยการขยับของไหล่ลดลงมาก ก็จะมีอาการเจ็บในหลายท่าทางการขยับได้

สาเหตุของโรคไหล่ติดเกิดจากอะไร

สาเหตุของโรคไหล่ติดยังไม่ทราบแน่ชัด อาจเกิดจากการมีอุบัติเหตุเกิดขึ้นบริเวณหัวไหล่มาก่อน หรือเกิดจากการอักเสบของเส้นเอ็นข้อไหล่ ซึ่งทำให้มีอาการเจ็บหัวไหล่เวลาใช้งาน ส่งผลให้ผู้ป่วยส่วนใหญ่ใช้งานแขนข้างนั้นน้อยลง ประกอบกับการอักเสบทำให้เยื่อหุ้มข้อไหล่หนาตัวขึ้น พิสัยการขยับหัวไหล่ลดลง จึงเกิดอาการติดของหัวไหล่ ขยับไหล่แล้วมีอาการเจ็บ 

อาการของโรคข้อไหล่ติด

ผู้ที่มีภาวะข้อไหล่ติดจะมีอาการแสดงต่างกันไปแล้วแต่ระยะของโรค  แต่อาการที่มักจะทำให้ผู้ป่วยมาพบแพทย์ได้แก่ อาการปวดไหล่ในตอนกลางคืน หรือเอื้อมมือไปด้านหลังไม่ได้  รู้สึกปวดบริเวณหัวไหล่ อย่างไรก็ตามอาการที่มาด้วยปวดบริเวณข้อไหล่นั้นสามารถมีสาเหตุมาจากหลายๆโรคได้  ดังนั้นจึงควรจะพบแพทย์เพื่อตรวจแยกอาการของโรคอื่นๆที่อาจมีอาการแสดงคล้ายคลึงกัน โดยอาการแสดงที่สำคัญของภาวะข้อไหล่ติด นั่นคือจะมีการจำกัดขององศาการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ในหลายๆมุมทั้งขณะที่เราขยับข้อไหล่เองหรือมีคนมาขยับข้อไหล่ให้ก็จะมีการจำกัดของมุมการเคลื่อนไหวทั้งคู่  ส่วนใหญ่ผู้ป่วยเมื่อขยับแขนแล้วรู้สึกเจ็บ ก็ยิ่งไม่ขยับหัวไหล่ เมื่อไม่ขยับหัวไหล่ก็ยิ่งทำให้ไหล่ติดมากขึ้น  แม้ว่าระยะต่อมาความรู้สึกปวดอาจลดลงได้เอง  แต่อาการไหล่ติดส่วนใหญ่จะยังไม่หายไปไหน คือยังคงอาจจะไม่สามารถยกแขนทำกิจกรรมต่างๆ ได้ตามปกติ ดังนั้นการรักษาที่สำคัญจึงไม่เพียงแค่รักษาอาการปวดเพียงอย่างเดียว จะต้องให้ความสำคัญกับการฟื้นคืนมุมการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ร่วมด้วย

ใครที่จะมีโอกาสเป็นโรคไหล่ติดได้บ้าง

จริงๆ แล้วโรคไหล่ติดสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคนไม่ว่าจะเป็นเพศหญิงหรือชาย แต่ที่มักจะพบได้มาก ได้แก่

• พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย
• พบมากในช่วงอายุประมาณ 40-60 ปี
  

ทำความเข้าใจ 3 ระยะของโรคไหล่ติด

โรคไหล่ติดสามารถแบ่งตามอาการได้เป็น 3 ระยะ ดังนี้

1. ระยะอักเสบ

จะมีอาการเจ็บปวดบริเวณหัวไหล่แม้ไม่ได้ขยับใช้งาน โดยอาการจะค่อยๆ เพิ่มขึ้น พิสัยการขยับของหัวไหล่ค่อยๆ ลดลง ระยะนี้เป็นได้นาน 6 สัปดาห์ถึง 9 เดือน

2. ระยะข้อยึด

อาการปวดแบบระยะแรกจะค่อยๆ ลดลง แต่อาการของไหล่ติดจะเป็นมากขึ้น พิสัยการขยับลดลงชัดเจน ระยะนี้ใช้เวลาประมาณ 4-9 เดือน

3. ระยะฟื้นตัว

อาการของไหล่ติดจะค่อยๆ ดีขึ้น พิสัยการขยับทำได้มากขึ้น ระยะนี้อาจใช้เวลานาน 6 เดือน ถึง 2 ปี

โรคไหล่ติดมีขั้นตอนการรักษาอย่างไรบ้าง

โรคนี้สามารถหายเองได้ แต่ต้องใช้เวลา อย่างไรก็ตามหากไม่รีบรักษา จะทำให้กล้ามเนื้อรอบหัวไหล่ลีบลงได้  ดังนั้นหากเป็นข้อไหล่ติดระยะแรกที่ข้อไหล่ยังติดไม่มากนัก จึงควรไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยแยกโรค และรักษาอาการปวดให้หายก่อน จากนั้นออกกำลังกายด้วยการเหยียดยืดกล้ามเนื้อเป็นประจำ  อาการไหล่ติดจะค่อยๆ หายไปเอง  ในกรณีที่ข้อไหล่ติดมีอาการเอ็นอักเสบร่วมด้วย ในปัจจุบันมีวิธีรักษาหลายวิธี เช่น การทำ Shock Wave  การทำกายภาพบำบัด เป็นต้น

1. กายภาพบำบัด โดยการดัดหัวไหล่ที่ติดเพื่อเพิ่มพิสัยการขยับให้มากขึ้น เนื่องจากอาการไหล่ติดเกิดจากเยื่อบุข้อไหล่หนาตัวและแข็ง การรักษาจึงต้องค่อยๆ ยืดเพื่อให้เยื่อบุนิ่มลงและยืดหยุ่นขึ้น แนะนำให้ทำกายภาพวันละ 8-10 ครั้ง จะทำให้สามารถขยับหัวไหล่ได้มากขึ้น อาการเจ็บจากไหล่ติดก็จะลดลง

2. ฉีดยาเพื่อลดการอักเสบ เป็นการฉีดยาในกลุ่มยาลดอักเสบหรือกลุ่มสเตียรอยด์เข้าไปในข้อไหล่ เพื่อลดอาการอักเสบของเยื่อบุข้อไหล่ ทำให้การอักเสบลดลง ซึ่งจะส่งผลต่อเนื่องให้การกายภาพบำบัดดัดหัวไหล่ทำได้ง่ายและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

3. ให้ยาแก้ปวดและยาลดการอักเสบ สำหรับผู้ป่วยที่รู้สึกเจ็บบริเวณหัวไหล่ แพทย์จะให้ยาแก้ปวดและลดการอักเสบไปรับประทานเพื่อบรรเทา ซึ่งโดยส่วนใหญ่ขั้นตอนข้อที่ 1, 2 และ 3 จะทำไปพร้อมกันในการตรวจดูอาการตั้งแต่ครั้งแรก หลังจากนั้นแพทย์จะนัดเพื่อติดตามอาการเป็นระยะ

4. การผ่าตัด จะเป็นวิธีสุดท้ายที่แพทย์จะเลือกใช้ในการรักษา ส่วนใหญ่จะเป็นผู้ป่วยที่มีอาการไหล่ติดอย่างมาก รักษาด้วยวิธีก่อนหน้าแล้วยังไม่ได้ผล จึงจะแนะนำให้การรักษาด้วยการผ่าตัดแบบส่องกล้องเพื่อเลาะตัดเยื่อบุข้อที่หนาและแข็งตัวออก ทำให้ข้อไหล่ขยับได้มากขึ้น และทำการดัดข้อไหล่ได้ง่ายขึ้น

ท่าการออกกำลังกายเพื่อบริหารข้อไหล่ติด

ท่าหมุนข้อไหล่ ยืนก้มตัวลงเล็กน้อยโดยใช้มืออีกข้างยันโต๊ะไว้เพื่อพยุงตัว ปล่อยแขนข้างที่เจ็บลงมา แล้วค่อยๆ แกว่งแขนเป็นวงกลมเล็กๆ ในทิศทางเดียวกัน ทำซ้ำประมาณ 10 ครั้ง

ท่าผ้าถูหลัง ใช้ผ้าขนหนูขนาดประมาณ 90 ซม. พาดไปด้านหลัง ใช้มือจับปลายทั้งสองข้างไว้
โดยแขนข้างที่ไม่เจ็บอยู่ด้านบน ส่วนข้างที่เจ็บอยู่ด้านล่าง จากนั้นใช้มือที่อยู่ด้านบนดึงขึ้นให้มากที่สุดเท่าที่ไหว แล้วค้างไว้ประมาณ 10 วินาที ทำซ้ำ 10 ครั้ง

ท่านิ้วไต่กำแพง หันหน้าเข้าหากำแพงในระยะ 3 ใน 4 ของความยาวแขน งอข้อศอกเล็กน้อย
แล้วใช้นิ้วไต่กำแพงขึ้นไปเรื่อยๆ ให้สูงเท่าที่ทนปวดไหว โดยไม่มีการเขย่งหรือเอี้ยวตัว ทำซ้ำ 10 ครั้ง

การปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคไหล่ติด

เพราะโรคไหล่ติดสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน ซึ่งวิธีป้องกันไม่ให้เป็นโรคไหล่ติดนั้น ทุกคนสามารถปฏิบัติได้ง่ายๆ ดังนี้

1. ใช้งานหัวไหล่ให้เหมาะสม หลีกเลี่ยงการเหวี่ยงแกว่ง สะบัดหัวไหล่ ซึ่งทำให้เกิดการอักเสบ และอาจนำมาสู่โรคไหล่ติดได้   

2. ทำการบริหารข้อไหล่ตามท่าที่แนะนำไปข้างต้นอย่างสม่ำเสมอ

อ่านมาถึงตรงนี้แล้ว ใครที่คิดว่าตัวเองเริ่มมีอาการหรือมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคไหล่ติด สามารถปฏิบัติตามคำแนะนำข้างต้น สังเกตอาการตัวเองว่ามีสิ่งผิดปกติบ้างหรือไม่ หรือหากไม่แน่ใจก็สามารถเข้ามาพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยอย่างเหมาะสม เพื่อให้ร่างกายของเราอยู่ในภาวะที่สมบูรณ์พร้อม ไร้อาการบาดเจ็บกวนใจ โดยเฉพาะการหมั่นบริหารร่างกายอย่างสม่ำเสมอเป็นเรื่องสำคัญและจำเป็นอย่างมาก เพื่อที่โรคไหล่ติดจะได้ไม่ถามหาอีกต่อไป

Q&A