Health Articles /

กลูโคซามีน คอนดรอยติน คอลลาเจน กับการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อม

โรคข้อเข่าเสื่อม เป็นโรคของผู้ที่มีอายุมากขึ้นหรือคนที่มีอาการปวดเข่าบ่อยๆ ซึ่งบุคคลที่มีอาการเหล่านี้ เบื้องต้นมักจะรักษาอาการด้วยการทานยาหรือทานอาหารเสริมเพื่อช่วยบรรเทาอาการปวด ซึ่งชื่อยาหรืออาหารเสริมที่ใช้รักษาอาการข้อเข่าเสื่อม หรืออาการปวดเข่าที่เรามักพบเห็นบ่อยๆ คือ กลูโคซามีน (Glucosamine)  คอนดรอยติน (Chondroitin) และคอลลาเจน (Collagen) วันนี้ KDMS จะมาอธิบายว่ายาหรืออาหารเสริมทั้ง 3 ชนิดคืออะไร และแตกต่างกันอย่างไร

ข้อควรรู้ กลูโคซามีน คอนดรอยติน และคอลลาเจน  ใช้ได้ผลกับผู้ที่เริ่มเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมระยะเริ่มต้นเท่านั้น แต่ปัจจุบันยังไม่มียา วิตามิน หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารตัวใด ที่ช่วยป้องกันข้อเข่าเสื่อม หรือแก้ไขข้อเข่าเสื่อมที่กระดูกอ่อนผิวข้อเสียหายไปแล้ว ให้กลับมาดีขึ้นหรือเป็นปกติได้

กลูโคซามีน  (Glucosamine)

เป็นสารตั้งต้นในการสร้าง โปรตีโอไกลแคน ไกลโคโปรตีน ไกลโคสามิโนไกลแคน กรดโฮยาลูโรนิก ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของเนื้อเยื่อเกือบทุกชนิดในร่างกายของคนเรารวมทั้งกระดูกอ่อนผิวข้อ โดยโปรตีโอไกลแคน ทำให้กระดูกอ่อนผิวข้อมีความยืดหยุ่น รองรับแรงกระแทกจากการเคลื่อนไหวของกระดูกข้อต่อได้ดี

เมื่ออายุมากขึ้น กระดูกอ่อนผิวข้อเริ่มสึกกร่อน น้ำไขข้อลดลง ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เป็นโรคข้อเข่าเสื่อม จึงมีการนำกลูโคซามีนสังเคราะห์ มาใช้รักษาหรือชะลอความเสื่อมของข้อเข่า

กลูโคซามีน ที่มีจำหน่ายในปัจจุบัน แบ่งเป็น 2 ประเภทคือ ยาอันตราย และผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร สำหรับประเทศไทย สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาแห่งประเทศไทย (อย.) ขึ้นทะเบียนกลูโคซามีนซัลเฟต เป็นยาอันตรายในกลุ่มที่ช่วยลดอาการปวด และช่วยชะลอความเสื่อมของกระดูกอ่อนผิวข้อ ซึ่งแพทย์ต้องเป็นผู้สั่งให้เท่านั้น

ผลการศึกษาพบว่าผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมที่ได้รับกลูโคซามีนซัลเฟต วันละ 1,500 มิลลิกรัม เป็นเวลา 3 ปี ช่วยลดอาการปวด และช่วยลดการแคบลงของข้อได้ เมื่อเปรียบเทียบกับการไม่ใช้ยา(หรือใช้ยาหลอก ) แต่การใช้กลูโคซามีนในระยะสั้น ( 3-6 เดือน) พบว่ามีทั้งใช้ได้ผลดี และไม่มีความแตกต่างเมื่อเปรียบเทียบกับการไม่ใช้ยา

อย่างไรก็ตาม การใช้กลูโคซามีนในการชะลออาการข้อเข่าเสื่อม มักใช้กับผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมระยะที่ 1-2 ซึ่งมีอาการปวดเสียวในข้อเข่า หรือมีเสียงดังในข้อเข่าและปวดเข่าไปพร้อม ๆ กัน ในกรณีที่ข้อเข่าเสื่อมระดับรุนแรง จนขาโก่ง หรือเข่าเอียงมาชนกัน หรือเอกเรย์แล้วพบว่ากระดูกข้อเข่ามาชนกันโดยไม่มีช่องว่างระหว่างข้อเข่า หรือข้อเข่ามีอาการบวมน้ำจากอักเสบ การใช้ยากลูโคซามีนไม่ช่วยให้อาการดีขึ้น

ข้อควรระวังในการใช้ยากลูโคซามีน
• กลุ่มผู้ป่วยซึ่งเสี่ยงเป็นต้อหินชนิดเปิด การรับประทานยากลูโคซามีนเป็นระยะเวลานาน อาจทำให้ความดันภายในลูกตาสูงขึ้น
• ผู้ป่วยอาจมีอาการที่ไม่พึงประสงค์ เช่น คลื่นไส้ ท้องเสีย แสบท้อง ปวดท้อง ท้องอืด เป็นต้น
• ผู้ป่วยที่มีประวัติการแพ้อาหารทะเล อาจมีอาการแพ้ เพราะกลูโคซามีนสังเคราะห์จากเปลือกสัตว์ทะเล

คอนดรอยติน (Chondroitin)

เป็นสารในการสร้างองค์ประกอบสำคัญของเนื้อเยื่อและกระดูกอ่อนผิวข้อ ทำให้กระดูกมีคุณสมบัติทนต่อแรงกดได้ เมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายผลิตคอนดรอยตินลดลง ประสิทธิภาพในการทนต่อแรงกดก็ลดลงตามไปด้วย อันนำไปสู่การเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมนั่นเอง

คอนดรอยติน ที่จำหน่ายในประเทศไทย สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาแห่งประเทศไทย (อย.) ขึ้นทะเบียน เป็นยาอันตรายในกลุ่มที่ช่วยลดอาหารปวด และช่วยชะลอความเสื่อมของกระดูกอ่อนผิวข้อ ซึ่งแพทย์ต้องเป็นผู้สั่งให้ เช่นเดียวกับกลูโคซามีน

ผลการศึกษาพบว่าผู้ป่วยที่ได้รับ คอนดรอยติน ข้อเข่าแคบลงน้อยกว่า ปวดลดลง เมื่อเปรียบเทียบกับผู้ป่วยที่ไม่ได้รับคอนดรอยติน และยังไม่พบผลข้างเคียงจากการใช้ยา

คอลลาเจน (Collagen)

เป็นส่วนประกอบของเนื้อเยื่อต่าง ๆ ของร่างกายรวมทั้งกระดูกอ่อนผิวข้อด้วย มีคุณสมบัติเสริมสร้างความแข็งแรง ความยืดหยุ่น เมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายผลิตคอลลาเจนลดลง กระดูกอ่อนผิวข้อจึงเสื่อมไม่แข็งแรงเหมือนตอนอายุยังน้อย

ด้วยเหตุนี้จึงหวังผลว่าการรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารคอลลาเจน ที่มีจำหน่ายมากมายในปัจจุบัน จะไปกระตุ้นการสร้างกระดูกอ่อนเพิ่มขึ้น โดยคอลลาเจนที่นิยมนำมาใช้กับกระดูกอ่อนผิวข้อและข้อต่อ คือ คอลลาเจน type 2 แบ่งเป็น 2 ประเภทคือ Collagen hydrolysate และ Undenatured collagen เนื่องจากคอลลาเจน type 2 เป็นคอลลาเจนที่พบในกระดูกอ่อนผิวข้อ ช่วยกระตุ้นร่างกายให้สังเคราะห์เซลล์ใหม่ขึ้นมาซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ช่วยเพิ่มระดับน้ำไขข้อ ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ที่จะย่อยสลายน้ำไขข้อ
จากการศึกษาของ University of Tuebingen ประเทศเยอรมนี ซึ่งติดตามผู้ที่มีภาวะข้อเสื่อมจํานวน 2,000 คน พบว่าผู้ที่เป็นโรคข้อเสื่อมซึ่งได้รับคอลลาเจน (Collagen Hydrolysate) วันละ 5 กรัม ติดต่อกันเป็นเวลา 3 เดือน ช่วยลดการอักเสบและอาการเจ็บปวด จากการเคลื่อนไหวได้

แม้ว่าผลการศึกษาวิจัยในปัจจุบัน คอลลาเจนช่วยให้อาการที่เกิดจากข้อเข่าเสื่อมดีขึ้นได้ แต่เนื่องจากผลิตภัณฑ์เสริมอาหารคอลลาเจน มีมากมายหลายยี่ห้อ วัตถุดิบที่นำมาใช้ผลิตมีหลายประเภทเช่น กระดูกไก่, ปลา, หมู, วัว หรือ ปลาหมึก คุณภาพการผลิตของแต่ละยี่ห้อก็อาจจะมีความแตกต่างกันได้มาก ไม่สามารถควบคุมคุณภาพของวัตถุดิบ และการผลิตได้อย่างเข้มงวดเหมือนกับยา ทำให้เป็นการยากที่จะบอกได้ว่าคอลลาเจนยี่ห้อใดเมื่อใช้แล้วจะเกิดประโยชน์ หรือ ผลดีต่อโรคข้อเข่าเสื่อมของคนไข้ได้มากที่สุด

Wed, 15 Sep 2021
Tag
คอนดรอยติน
คอลลาเจน
ข้อเข่าเสื่อม
เข่าเสื่อม
กลูโคซามีน
Related doctors

Related packages
Total Knee Arthroplasty  (TKA) on one side using MAKO robotic surgery technology performed by a team of knee and hip replacement surgeons....
package 445,000* Baht
Hip Arthroplasty using MAKO robotic surgery technology to enhance precision in surgical procedures performed by a team of knee and hip replacement surgeons....
package 506,000* Baht
Related articles
การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม วิธีการรักษาโรคข้อสะโพกเสื่อม
กระดูกสะโพกหัก โรคใกล้ตัวสูงวัยที่เราอาจมองข้าม
รวมโรคข้อเข่าที่คนชอบเล่นกีฬา ควรระวัง
แม่นยำ ปลอดภัย เมื่อใช้หุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเสื่อม
top line line