Initial symptom diagnosis / SPINE

“กล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลัน” เป็นอาการที่วัยทำงาน หรือผู้ที่ใช้แรงงานมักจะเป็นอยู่บ่อยๆ ทำให้หลายๆ คนอาจมองข้าม เพราะคิดว่าไม่เป็นอะไร หรือคิดว่าเดี๋ยวก็คงหายไปเอง แต่รู้หรือไม่? ว่าอาการกล้ามเนื้อหลังอักเสบนั้นสามารถส่งผล หรือบ่งบอกถึงโรคอื่นๆ ได้ และถ้าหากไม่รักษาก็อาจทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังได้เช่นกัน

ดังนั้น ในบทความนี้จะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับโรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลันกันให้มากขึ้น เพื่อที่ได้รักษาให้หายขาด และสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติ

โรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลัน คืออะไร?

โรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลัน คือ โรคที่กล้ามเนื้อบริเวณหลังมีความผิดปกติอย่างเฉียบพลัน สามารถเกิดได้ตั้งแต่ช่วงต้นคอลงไปจนถึงหลังส่วนล่าง โดยอาการปวดจะเกิดขึ้นทันที หลังจากที่กล้ามเนื้อได้รับการบาดเจ็บ หรือใช้งานมากเกินไปจนเกิดการอักเสบ

การอักเสบนั้นจะเป็นกระบวนการหนึ่งของร่างกายที่เกิดขึ้น เมื่อเซลล์ได้รับบาดเจ็บหรือติดเชื้อ โดยมีการหลั่งสารภายในร่างกายไปยังบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บ เพื่อกระตุ้นให้เกิดกระบวนการรักษาตัวเอง หรือกำจัดเชื้อโรค แต่ถ้าการบาดเจ็บนั้นมากเกินไปหรือมีการตอบสนองของร่างกายที่มากไปก็จะทำให้ปวดมากขึ้นได้

กล้ามเนื้อหลังที่บาดเจ็บก็จะมีกระบวนการอักเสบเกิดขึ้น ส่งผลให้เกิดอาการปวด บวม หรือมีการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อมากขึ้นในบริเวณกล้ามเนื้อหลังที่มีปัญหา

สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบมาจากไหน?

โรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลันนั้นสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ แต่สาเหตุหลักที่ทำให้เกิด คือ เกิดจากการใช้งานหนักจนมากเกินไป หรือได้รับบาดเจ็บบริเวณกล้ามเนื้อหลัง โดยสาเหตุต่างๆ ที่ทำให้เกิดโรคดังกล่าวนั้นมีทั้งหมด ดังนี้

เกิดจากการใช้ชีวิตประจำวัน

พฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน เป็นหนึ่งในสาเหตุที่เกิดจากการใช้งานที่สามารถส่งผลให้กล้ามเนื้อหลังอักเสบได้ โดยเกิดจากการใช้งานกล้ามเนื้อซ้ำๆ หรือไม่ถูกต้อง ทำให้กล้ามเนื้อบาดเจ็บหรือเกร็งตัวมาก จนเกิดอาการปวดหรืออาการอักเสบ เช่น นั่งท่าเดิมเป็นเวลานาน นั่งผิดท่า ยกของหนัก ล้วนแต่เป็นสาเหตุที่ทำให้กล้ามเนื้อหลังอักเสบได้ โรคออฟฟิศซินโดรม ก็เกิดจากสาเหตุนี้เช่นกัน

เกิดจากการเล่นกีฬา

การเล่นกีฬานั้นเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดกล้ามเนื้อหลังอักเสบได้ ซึ่งสามารถเกิดได้กับการเล่นกีฬาเกือบทุกประเภท โดยสาเหตุที่ก่อให้เกิดการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬาจัดอยู่ทั้งในกลุ่มของการได้รับบาดเจ็บโดยตรง และการใช้งานมากเกินความแข็งแรงของกล้ามเนื้อที่มี

พบได้ในกีฬาทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็น กีฬาที่ก่อให้เกิดแรงกระแทก หรือแรงกดบริเวณกล้ามเนื้อหลัง อย่างการเล่นฟุตบอล บาสเกตบอล และยกน้ำหนัก หรือกีฬาอื่นๆ ที่ผู้เล่นมักเคลื่อนไหวในท่าเดิมซ้ำๆ นอกจากนี้ กล้ามเนื้อหลังอักเสบยังสามารถเกิดจากการเล่นกีฬาหนักเกินไป เล่นผิดท่า หรือกล้ามเนื้อไม่แข็งแรงพอ ทำให้กล้ามเนื้อบาดเจ็บจนเกิดอาการอักเสบได้

เกิดจากอุบัติเหตุ

โรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลันที่เกิดจากอุบัติเหตุ ถือว่าอยู่ในกลุ่มของการได้รับบาดเจ็บเช่นกัน โดยมักจะเกิดจากการได้รับอุบัติเหตุที่ส่วนหลังจนทำให้กล้ามเนื้อบาดเจ็บ เช่น หกล้มหลังกระแทกพื้น หรือได้รับอุบัติเหตุอื่นๆ ที่โดนส่วนหลัง จนทำให้กล้ามเนื้อบาดเจ็บ และเกิดอาการอักเสบตามมา

​

กล้ามเนื้อหลังอักเสบมีอาการบ่งชี้อะไรบ้าง?

สำหรับอาการต่างๆ ที่สามารถบ่งชี้ได้ว่าเป็นโรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบ และเป็นอาการที่สามารถสังเกตได้ด้วยตัวเอง มีดังนี้

• มีอาการปวด
• มีอาการบวม แดง หรือร้อนร่วมด้วย
• กล้ามเนื้อเกร็งตัวขึ้นมาอย่างผิดปกติ
• ไม่สามารถขยับหลังได้ปกติ
• องศาในการขยับตัวลดลง
• ก้มตัว แอ่นตัว หรือบิดตัว จะเกิดความรู้สึกเจ็บ

กลุ่มเสี่ยงต่อกล้ามเนื้อหลังอักเสบที่พบได้บ่อย

สำหรับกลุ่มเสี่ยงที่อาจเป็นโรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลันนั้นสามารถพบได้บ่อยในกลุ่มดังต่อไปนี้

• วัยทำงาน เป็นกลุ่มที่ต้องนั่งทำงานเป็นเวลานาน หรือนั่งท่าเดิมๆ ทำให้กล้ามเนื้อเกิดอาการเกร็ง หรือรับบาดเจ็บได้
• นักกีฬา เป็นกลุ่มที่ต้องใช้กล้ามเนื้อเป็นเวลานาน เพราะต้องขยับ หรือเคลื่อนไหวร่างกายตลอดเวลา รวมถึง เสี่ยงต่อการได้รับการบาดเจ็บระหว่างเล่นกีฬา หรือกิจกรรมที่มีความโลดโผน
• ผู้ที่ใช้แรงงาน เป็นกลุ่มที่ต้องใช้กล้ามเนื้อส่วนหลังทั้งวัน เช่น ยกของ ยืน หรือเดินเป็นเวลานานๆ หรือต้องก้มๆ เงยๆ อยู่บ่อยครั้ง อาจทำให้กล้ามเนื้อได้รับบาดเจ็บได้
• ผู้ที่มีน้ำหนักตัวเยอะ เป็นกลุ่มที่กล้ามเนื้อต้องทำงานหนักมากขึ้น เพราะว่ามีน้ำหนักตัวเยอะ และอาจทำให้กล้ามเนื้อได้รับบาดเจ็บได้ง่ายมากยิ่งขึ้น
• ผู้สูงอายุ เป็นกลุ่มที่ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อลดลง ทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแอ และบาดเจ็บได้ง่ายกว่าคนที่ยังมีอายุน้อย

กล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลันรักษาแบบไหนได้บ้าง?

โดยปกติโรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลันสามารถรักษาให้หายได้ด้วยวิธีการไม่ผ่าตัด ซึ่งโรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบมีวิธีรักษาด้วยกันทั้งหมด 2 วิธี ได้แก่ การรักษาด้วยการใช้ยา และการรักษาด้วยการกายภาพบำบัด โดยแพทย์จะเลือกใช้วิธีที่เหมาะสมกับผู้ป่วยมากที่สุด ซึ่งแต่ละวิธีการรักษามีรายละเอียด ดังนี้

รักษาด้วยการใช้ยา

วิธีรักษากล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลันด้วยการใช้ยานั้น จะเป็นการใช้ยาเพื่อช่วยบรรเทาอาการปวด ลดอาการอักเสบ หรือการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อ

นอกจากนั้น ผู้ที่มีอาการกล้ามเนื้อหลังอักเสบยังสามารถใช้ยาพ่น ยาหรือแผ่นแปะ เพื่อช่วยบรรเทาอาการปวดได้ หรือจะใช้ร่วมกับการรับประทานยาก็ได้เช่นกัน

รักษาด้วยการกายภาพบำบัด

โดยวิธีการรักษากล้ามเนื้อหลังอักเสบด้วยการกายภาพบำบัด มีดังนี้

• การรักษาด้วยเครื่องมือทางการแพทย์ เพื่อลดอาการปวด โดยการรักษาจะได้รับการพิจารณาจากแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูร่วมกับนักกายภาพบำบัดว่าควรจะใช้เครื่องมือแบบใดในการลดอาการปวดที่เกิดขึ้น เช่น เครื่องอัลตราซาวนด์ เลเซอร์ ฝังเข็ม เป็นต้น
• การทำกายภาพด้วยตัวเอง เป็นการรักษาที่ผู้ป่วยสามารถทำได้เองด้วยการทำท่ากายภาพ หรือท่ากายบริหารที่สามารถช่วยบรรเทาอาการปวด หรือช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อให้แข็งแรงมากขึ้น ซึ่งวิธีจะเหมาะกับผู้ป่วยที่มีอาการปวดน้อย หรืออาการปวดดีขึ้นแล้ว แต่ยังคงต้องเพิ่มความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อ เพื่อที่จะได้ไม่กลับมาเป็นอีกครั้ง

ถ้าหากไม่รักษาให้หายจะส่งผลอะไรต่อร่างกายไหม?

หลายๆ คนอาจจะสงสัยว่า ถ้าหากเป็นโรคกล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลัน แต่ไม่รักษาให้หาย หรือปล่อยทิ้งไว้ จะสามารถส่งผลอะไรต่อร่างกายหรือไม่? โดยคำตอบ คือ ในกรณีที่เป็นไม่มากร่างกายสามารถรักษาตัวเองได้ดีก็จะไม่ส่งผลกระทบในระยะยาว แต่ถ้าอาการปวดนั้นไม่หายในช่วงเวลาที่เหมาะสมก็อาจจะกลายเป็นอาการปวดแบบเรื้อรังได้

สรุปว่าถ้าหยุดพักการใช้งาน ทานยาแก้ปวดเบื้องต้นแล้วไม่หาย อาจจะต้องเข้าพบแพทย์ เพื่อหาสาเหตุของอาการปวดหลังให้ถูกต้องว่าเป็นเพียงแค่กล้ามเนื้ออักเสบ หรือโรคอื่นๆ ที่มีอาการคล้ายๆ กัน เพื่อจะได้เข้ารับการรักษาอย่างถูกวิธี

กล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลัน เป็นโรคที่ทุกคนไม่ควรมองข้าม เพราะว่าสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศ ทุกวัย แถมยังสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็น การใช้ชีวิตประจำวัน การออกกำลังกาย การเล่นกีฬา หรือการได้รับอุบัติเหตุ แต่ถ้าหากเกิดขึ้นแล้ว ได้หยุดพักและกินยาแล้วอาการไม่หาย ควรมาพบแพทย์ เพราะอาจจะกลายเป็นปวดกล้ามเนื้อหลังเรื้อรังรบกวนการใช้งานในชีวิตประจำวันได้ หรือเป็นโรคอื่นๆ ที่ควรหาสาเหตุ ดังนั้น ถ้าหากสังเกตอาการของตัวเอง หรือคนรอบข้างแล้วว่ามีอาการปวดจากกล้ามเนื้อหลังอักเสบเฉียบพลันแล้วอาการไม่ดีขึ้น  ควรรีบเข้าพบแพทย์ และรับการรักษาอย่างถูกวิธี เพื่อให้สามารถกลับมาใช้ชีวิตปกติได้อย่างมีความสุข

บทความโดย : นพ.จิรชัย พิสุทธิ์เบญญา ศัลยแพทย์ชำนาญการด้านกระดูกสันหลัง